update 23-sept -2006, Nog steeds Madisi - Reisverslag uit Madisi, Malawi van tjitskedijkstra - WaarBenJij.nu update 23-sept -2006, Nog steeds Madisi - Reisverslag uit Madisi, Malawi van tjitskedijkstra - WaarBenJij.nu

update 23-sept -2006, Nog steeds Madisi

Door: Tjitske Dijkstra

Blijf op de hoogte en volg

23 September 2006 | Malawi, Madisi

Lieve vrienden, familie, kennissen… en to whom it may concern, hihi word al een beetje een echte …
Het is lang geleden, en dat spijt me meer dan jullie waarschijnlijk weten, dat ik iets heb laten horen. Redenen alom, druk, onderweg en bezig, maar vooral niet echt de tijd en toegankelijkheid tot internet. Eèn troost: ik denk heel veel en vaak aan jullie… en probeer dan ook weer snel te vergeten, anders krijg ik heimwee. Ik mis van alles, da’s gek joh: zelfs dingen als asfalt op de weg, wasmachine (hoewel Elube heel knap is), bruin meergranen brood, de regeldingetjes, warm water uit de douche, zelfs regenbuien, of sneeuw, en ja zelfs de sportschool - wie had dat gedacht? - maar vooral samen dingen doen, gewoon even kunnen kletsen…en zo.
Ga ik dan nu al naar huis komen ? Nou dat weet je nooit, en al helemaal hier in Africa weet je nooit echt dingen zeker, behalve dat alles anders loopt dan gepland. Maar vooralsnog nee.. officieel is mijn contract met VSO tot april 2007. Mijn collega gaat in januari tijdelijk naar huis, zoals gepland.. en voor mij zijn er momenteel ook veel dingen op een rijtje te zetten.
Er gebeurt veel hier in Madisi, en ook eigenlijk niet (het lijkt soms niets anders dan werken, eten, slapen, eten, werken). Het werk in het ziekenhuis is leuk, maar af en toe krap ik mezelf toch hard achter de oren met de vraag wat we hier aan sustainable werk doen en of ik niet alleen puur een 'gap'-vuller ben. Ik raak langzaam gewend aan een heel aantal zaken zoals het zelfstandig, zonder enige feedback, opereren en het zien van patiënten met een breed uiteenlopend arsenaal aan klachten, aan het te kort aan staff, aan medicijnen, aan… ga zo maar door. En vaak zijn veel dingen voor me nog steeds de eerste keer… met de onzekerheid, die daar ook weer bij hoort.
Gelukkig heb ik een aardig netwerk om me heen opgebouwd, niet alleen VSO, maar ook allerlei anderen. Komende week staat de ALSO weer voor de deur, "advances life support for obstetrics", waar ik een week lang ga lesgeven in Lilongwe. Dat vind ik leuk, en geeft me ook het gevoel wellicht op die manier op een breder vlak iets te doen voor de maternale zorg in Malawi. Daarna staat peersupport gepland, een weekend met alle VSO-doctors samen praten over wat ons bezighoudt: van eigen kleine projecten tot hoe kunnen we de organisatie van onze uitzending meer effectief maken. Die week komen ook vrienden over uit Ndl: Corrie. Jammer is wel dat hun trip ook samen valt met mijn dienst. Ik heb de komende tijd eens per drie weken dienst, aangezien we geen clinical officers meer hebben, en er dus alleen de Malawiaanse dokter is om mee te roteren. Die dokter wil met de kerst op vakantie gaan, dus de maand december zal nog drukker zijn, week op, week af. Sinds enige tijd doen we niet zo veel OK’s meer, we moeten alles doorsturen… da’s jammer want juist daar haalde ik de laatste tijd veel plezier uit, en merkte dat ik al doende erg veel leerde. Ook patiënten zijn in ons ziekenhuis vaak beter af dan in het grote central hospital waar ze vaak een van de veeeeeelen zijn. Gisteren een patiënt van een groot ongeluk behandeld, en ook doorgestuurd: hij had een gebroken bekken na door de bus te zijn aangereden met hoge snelheid. Leerzaam om te zien hoe ook trauma opvang enorm cultuur beïnvloedt is: in Ndl telt elke seconde, werk je als een team met de paramedici om de patiënt zo snel mogelijk gestabiliseerd en gediagnosticeerd te krijgen, maar hier lijkt efficiëntie en spoed soms niet in het woordenboek voor te komen. Infuus.. oh even pakken, veel bloed… oh even handschoenen, waar zijn de handschoenen, Bloeddruk ? oh even bloeddrukmeter zoeken op een andere afdeling. Oh röntgenfoto moeten we de laborant even gaan halen, thuis. Etc etc. En dan is het zoeken naar de juiste benadering… leerzaam!
Wat doe ik eigenlijk heel de dag ? Nou we beginnen om 7.30 uur met zingen en bidden: Ons ziekenhuis is een Katholiek missie-ziekenhuis,maar er werken mensen van allerlei geloof. Geloof is hier heel belangrijk, iedereen behoort tot een genootschap: niet alleen om je te beschermen tegen 'witchcraft', maar als je niet tot een kerk behoort dan … nee dat kan niet! Op ma-di-woe zingen we een katholieke hyme, op do-vrij een van de protestantse kerkgenootschap. Na het zingen bidden we en zijn er announcements, dan gaan we naar de overdracht waar verpleegkundigen, medical assistance, en (als we ze hebben) clinical officer en de dokters zijn.. En daarna begint op ma-woe-vrijdag de zaalronde. En op dins- en donderdag doen we geplande OK’s. Als je dienst hebt sta je fulltime op de verloskamers voor een week, inclusief weekend..lang, en zie je alle patiënten die buiten de reguliere werktijden komen. Heel afwisselend is het werk, met name de poli die na de zaalronde komt. Op dins- en donderdag draait de clinician, die niet op de OK staat, de poli voor de AIDS patiënten en antivirale medicatie. Daarin hebben we door de ontwikkeling van standaard formulieren geprobeerd de zorg een beetje beter te organiseren. Hier valt nog heel veel te doen. Ons ziekenhuis is pas een jaar geleden begonnen met het verstrekken van AIDS-remmers, een door de overheid georganiseerd programma: alle ARV-medicatie is gratis voor patiënten. Sinds enkele maanden verstrekken we ook medicijnen aan kinderen. Mijn collega en ik zouden erg graag zien dat we ook zwangeren zouden testen tijdens de zwangerschap en hen tijdens de bevalling behandelen om zo het risico van besmetting voor kinderen te verlagen. Maar om dit project van de grond te krijgen is veel geld, tijd en energie nodig. Met name het motiveren en mobiliseren van personeel lijkt het moeilijkst. Een voorstel is geschreven aan Unicef om het project te sponsoren, maar vooralsnog lijkt het nog niet van de grond te komen. Als ik in het ziekenhuis loop zie ik overal ‘plannetjes’ voor verbetering. Infectie preventie (maar dan alleen al te starten bij handen wassen is soms al moeilijk wanneer we als voorbeeld al 3 dagen helemaal geen water hebben, en de pharmacy ‘vergeten’ is om zeep te kopen ??!!), een emergency tray in de kamer waar we de ‘eerste hulp’, EHBO bieden (er is niet zoiets van een verbanddoos, laat staan een dienblad met infuussysteem, pleisters en hechtmateriaal is. Ja soms vraag je je af hoe het toch lopen kan… nou pang’ono pang’ono = slowly slowly). Andere ideeën zijn het lab ondersteunen, de zusters een nieuwe stethoscoop geven zodat ze ook echt bloeddruk controles kunnen doen, spelmateriaal voor de kinderafdeling etc etc. Velen van jullie hebben een donatie aan mij toegeschoven, een deel van dat geld heb ik nog te besteden in de aankomende maanden voor mijn vertrek. Ik heb een deel ook al gebuikt, voor bloeddrukmeter, thermometers en vooral om de rekening voor individuele patiënten te betalen. Ons ziekenhuis is een privé, missieziekenhuis en mensen moeten dus een klein bedrag betalen om zorg te krijgen- want ook wij moeten pillen, verbandmateriaal etc inkopen en salaris aan staff betalen. Dat is niets in vergelijkin met Ndl, maar enorme bedragen als je- zoals de meeste Malawinezen - geen baan hebt en leeft van de opbrengst van je eigen stukje land. Een bevalling, met alles erop en eraan kost ongeveer - geschat hoor - 25 euro, en een keizersnede met antibiotica 50 euro. De moeder- en kindzorg is bij ons gratis, omdat de overheid daaraan meebetaalt.
In govermentele ziekenhuizen is alle zorg en medicijnen gratis, maar wordt er vaak wel smeergeld gevraagd. Als iemand een baan heeft in Malawi is het gemiddelde inkomen - en dan heb ik het over een goed betaald baan als bijvoorbeeld leraar - 100 MK per dag, da’s 80 eurocent. Dus verzin zelf maar hoe onze patiënten het allemaal moeten regelen… en vooral als ze echt ziek aankomen en een infuus nodig hebben met iv antibiotica; dat is voor hen geen haalbare kaart. Soms is het ook gewoon omdat ik als dokter de info echt nodig heb, zoals een foto van een gebroken arm. Die kost 500 MK, en dat kunnen velen niet betalen. Maar voor ik ze naar huis stuur moet ik toch op zijn minst weten of ik de arm ook moet zetten en toch zal gipsen. De donaties gebruik ik dus stukje bij beetje voor diegene die het echt nodig hebben. Patiënten die anders niet opgenomen worden, of niet behandeld worden met de meer effectieve behandeling simpelweg omdat de rekening niet betaald kan worden. Hopeloos, en moedeloos ?? ja soms. Als ik ’s avonds in mijn bedje lig, maak ik vaak een lijstje in mijn hoofd; wat ging er goed vandaag, wie heb ik werkelijk geholpen, wat kan er volgende keer weer beter… en soms is die lijst te lang dan ben ik van vermoeidheid al in slaap gevallen voordat ik nog maar halverwege ben….
Malawi heeft een lange weg te gaan, en mijn aanwezigheid hier is maar een druppel op de gloeiende plaat, maar voor alle individuele gevallen maak ik wel degelijk verschil. Ik moet mezelf dit alleen ook steeds weer hardop vertellen… en blijven hopen voor de toekomst. Die zal niet eindeloos in Malawi blijven. Misschien ga ik heel binnenkort nog een tijdje naar Zambia. Ik wil graag kijken wat mijn mogelijkheden daar zijn. Ik ben uitgenodigd om op locaal contract te komen werken in een klein overheidsziekenhuis, ongeveer een uur rijden van Lusaka (Landless corner, of Chisamba voor diegene die van kaartlezen houden). Een klein ziekenhuis met ongeveer 100 bedden, een OPD (poli) en een OK en verloskamers. Van oudsher een leprakliniek, en nog steeds veel leprapatiënten. Met ongeveer dezelfde problemen als hier, ach ja waar niet in Africa ? Zij willen graag dat ik met name de maternal zorg, dus zorg voor zwangeren en bevallenden kom organiseren, maar ook de rest van het ziekenhuis kom ondersteunen. Hier is ook maar een dokter, een Nigeriaan, want ook Zambia kampt met een enorm te kort aan medisch personeel. Ik denk er ook vaak over na om terug naar Nederland te komen. Ik weet dat de gynaecologie en obstetrie mij het meest aanspreken in mijn werk, en ik denk er hard over om graag in opleiding te komen…maar daarvoor moet ik wel aan mijn cv werken. In Malawi is de patiënten 'load', de werkdruk zo hoog dat juist het opzetten, en uitvoeren van een onderzoek geen reëel haalbare kaart lijkt. Ook heb ik vaak het gevoel dat mijn medisch denken beperkt blijft tot malaria, anaemie etc want veel aanvullend (lab)onderzoek kun je hier niet doen. Ik weet nog net de normaalwaarden van kalium uit mijn hoofd, maar ik merk dat een hoop kennis die je in Ndl dagelijks benut hier onder een laagje rode stof is komen te zitten. Soms wil ik het beste van twee werelden, ik geniet van zelfstandig werken, veel patiënten zien en zelf opereren, maar mis met name feedback op mijn handelen… Ik houd er enorm van een allround dokter te zijn, en all-round inzetbaar te zijn. Met name ook het OK gedeelte is iets waar ik veel plezier uit haal. Ik merk dat ik tijdens mijn studie heel erg naar de toekomst heb gekeken: als ik straks klaar ben, dan… Nu weet ik niet zo goed hoe die toekomst in te vullen. Kom ik naar Ndl, wil ik er alles voor doen om in opleiding te komen, ga ik nog steeds 80 uur in de week werken, kan ik de vrijheid en voorlopig het lekker zonnetje van hier opgeven ?
Ja wat een lang verhaal is dit aan het worden.. en er is nog zooooo veel te vertellen, misschien maar eens een eind aan breien.
Kort maar krachtig dan; ik stel het goed, met alle overwegingen die bij het tropenartsen-leventje horen, Malawi is en blijft prachtig, de mensen blijven zeer speciaal in vele opzichten.
Veel lieve groeten uit Madisi, 23 september 2006. Tjitske

  • 24 September 2006 - 04:10

    Wim Brands:

    tjitske, wat goed dit allemaal te horen.en dat het je allemaal lukt. Ik heb stad en land gevraagd om je mailadres of el nr. omdat ik wilde proberen je op te zoeken, maar niemand die het wist. w_brands@yahoo.co.uk. veel voorspoed in malawi

  • 24 September 2006 - 14:26

    Kim Verrijth:

    Heej Tjitske!

    Heb me helaas alleen beperkt tot je laatste mail. Maar toch voldoende om me weer enigzins voor te kunnen stellen hoe alles daarzo gaat. Lang geleden dat ik een bericht achterliet. Ik wil je in ieder geval via deze weg een dikke knuffel geven. Wat je tot nu toe al hebt ervaren, word jou ieder geval niet meer afgenomen.
    Zelf zijn we dit jaar in Zuid-Afrika met vakantie geweest. Niet te vergelijken met Malawi, Ghana of wat dan ook. Maar het blijft Afrika. Mijn zussie heeft n half jaartje stage gelopen in een plaatsje tegen het Kruger Park aan; geweldig! En wat ze zeggen, ik heb t nu voor de tweede keer mogen ervaren en 't is waar wat ze zeggen; you can leave africa, but africa will never leave you! Wat je ook zal besluiten, t ga je goed meis!

    Heel veel groetjes, Kim en natuurlijk ook van de rest van de familie Verrijth.

  • 24 September 2006 - 21:54

    Olav:

    Hi. Van tijd tot tijd kijk ik even bij je, hopend op een bericht. En vandaag kon ik weer even bijlezen. Trots op je, ik zit alweer bijna 10 mnd in NL en doe dingen die zooo niet relevant zijn vergeleken met jouw job. Stuur me svp je emailadres, ik ben regelmatig lezingen aan het geven over Malawi en sta ook geregeld voor de klas, wellicht kan ik mensen interesseren voor je hospital. olavrovers@gmail.com

  • 26 September 2006 - 02:41

    Pj:

    Hey Tjik, als ik dit lees kan ik alleen maar concluderen op je laatste regel: 'Malawi is en blijft prachtig, de mensen blijven zeer speciaal in vele opzichten.' -> Een van die mensen moet absoluut jij zijn! Succes meis! Ik heb veel respect voor wat je daar allemaal doet. Dikke knuffel en veel liefs ook van Eef,

    Pieterjan

  • 26 September 2006 - 09:03

    Marike:

    Tjonge Tjits, wat een verhaal. Ben blij weer wat van je te horen. Het was al zo lang geleden. Ik blijf het heel knap vinden wat je doet daar. Jij maakt wel degelijk verschil! Elk geholpen individu is er één! Ze zullen blij zijn met zo'n lieve vrouw die zo betrokken is met haar medemens! Blijf volhouden en toch ook genieten, want voor je het weet is deze bijzondere en leerzame ervaring in het verre Africa alweer voorbij.
    Veel liefs Mieki

  • 27 September 2006 - 18:02

    Suzanne:

    Hee Tjits, ontzettend goed om van je horen, je verhaal te lezen. Sjonge, zoveel ervaringen waar je een wijzer mens van wordt; ik vind het ongelovelijk knap hoe je omgaat met alles wat op je afkomt en je weg weet te vinden..met de ozo begrijpelijke twijfels soms. Hou je goed, hou me op de hoogte. Ik denk vaak aan je!
    liefs Suzanne

  • 28 September 2006 - 17:40

    Anneke Van Der Heide:

    Lieve Tjitske,

    Wat een herkenbare verhalen. Ik zit nu zelf in KwaZulu-Natal ( Tugela Ferry, CHOS- ziekenhuis) in Zuid-Afrika voor mijn verloskundige stage. Heb veel aan jou gedacht en vind het nu ook enorm leuk om wat van jou te horen. Op de labour-ward maak ik ook van alles mee. Spoedsectio met een enorm slecht CTG kennen ze hier niet. Duurt wel 2 uur voor deze vrouw onder het mes ligt. Je mist enorm veel materialen! Kakkerlakken ten overvloed en steriel hechten?? Maar dit hoef ik jou waarschijnlijk niet te vertellen. Over 4 weken ben ik weer thuis. Ik zal je zeker blijven volgen en ik hoop je in Nederland echt een keertje te spreken en bij te kletsen! Ps: Heb ook een website mocht je mogelijkheden en tijd hebben. www.annekevanderheide.waarbenjij.nu
    Zie maar.
    Dikke kus en veel plezier in het mooie Malawi.
    Liefs Anneke (verpleegkundige Ede, Gelderse Vallei)

  • 29 September 2006 - 14:51

    Kathelijn:

    Ha Tjickie,Je mist feedback dus....?
    >>>> Als deze mail maar n klein stukkie van die gloeiende druppel is...!!!!Meis TOP!!! Al bijna 2 jaar ben jij voor vele een reddende druppel geweest, da's meer dan wij vanuit hier ooit kunnen doen. Veel plezier in Zambia en weet:
    waar je ook bent, met jou als persoon en je beroep ben je overal welkom!En zal je altijd dat zonnestraaltje in iemands leven zijn!!
    Ik hoop dat dit soort feedback ook welkom is! Er wordt hier ook veel aan jou gedacht! dikke xxxx kaat

  • 29 September 2006 - 21:14

    Bernard,ton Cousin:

    Hier in Breda denk ik ook nog wel aan mij ''cousine''....Gros Bisous van Bernard!!!!

  • 02 November 2006 - 08:56

    Harm Jan Kwikkel:

    lieve Tjits, ik ben heel trots op je. Je bent het voorbeeld van een goede tropendokter. Van afrikanen, maar ook van oudere nederlanders kun je leren dat het goed is bij de dag te leven en te doen wat je hand vindt om te doen, waarbij de kwaliteit van de relatie tussen mensen op de voorgrond staat. Toch is het ook prettig als je nog energie over hebt om plannen te maken. De leden van de werkgroep maternal health en family planning die in opleiding zijn gekomen hebben bijna allemaal toch wat aan onderzoek gedaan. Je kunt het beste contact opnemen met Jos van Roosmalen: Bloemendaalseweg 244 2051 GN Overveen e-mail
    J.J.M.van_Roosmalen@lumc.nl om hem te vragen of hij een idee voor een onderzoek heeft.liefs H.J.

Reageer op dit reisverslag

Je kunt nu ook Smileys gebruiken. Via de toolbar, toetsenbord of door eerst : te typen en dan een woord bijvoorbeeld :smiley

Verslag uit: Malawi, Madisi

Actief sinds 30 Nov. -0001
Verslag gelezen: 366
Totaal aantal bezoekers 106435

Voorgaande reizen:

30 November -0001 - 30 November -0001

Mijn eerste reis

Landen bezocht: